10 Tips voor een gezonde kindermond

1. Geef kleine kinderen geen flesjes met (zoete) drankjes (fris, (aangelengde) vruchtensappen)
2. Drink een glas of fles in 1 keer leeg en neem na een zoet drankje een glas water
3. Kies eens snoeptomaten, minikomkommers of snackwortels als tussendoortje
4. Eet en drink maximaal 7 keer per dag
5. Poets

10 Tips voor een gezonde kindermond

1. Geef kleine kinderen geen flesjes met (zoete) drankjes (fris, (aangelengde) vruchtensappen)
2. Drink een glas of fles in 1 keer leeg en neem na een zoet drankje een glas water
3. Kies eens snoeptomaten, minikomkommers of snackwortels als tussendoortje
4. Eet en drink maximaal 7 keer per dag
5. Poets 2 keer per dag 2 minuten, vanaf 2 jaar
6. Poets de tanden van kinderen vanaf het doorbreken van het eerste tandje
7. Poets de tanden van kinderen tot 10 jaar altijd na
8. Eet en drink niet meer na het tanden poetsen ’s avonds (behalve water)
9. Neem kinderen in ieder geval vanaf 2 jaar mee naar de tandarts, maar vanaf het doorbreken van de eerste tand kan je kind ook mee met je eigen periodieke controle om te wennen
10. Ga 2 keer per jaar op controle bij de tandarts (vergoed door de basisverzekering tot 18 jaar)

Bron: KNMT /  Alles Over Het Gebit

Van nicotinepleisters tot nicotinekauwgom: hoe werken ze en hoe gebruik je ze?

Stoppen met roken is geen makkelijke klus. Sommige mensen kunnen daarom wel een steuntje in de rug gebruiken. Er zijn verschillende nicotinevervangers op de markt, die je kans om te stoppen met roken soms anderhalf keer kunnen vergroten. Bekende voorbeelden van nicotinevervangers zijn nicotinepleisters,

Van nicotinepleisters tot nicotinekauwgom: hoe werken ze en hoe gebruik je ze?

Stoppen met roken is geen makkelijke klus. Sommige mensen kunnen daarom wel een steuntje in de rug gebruiken. Er zijn verschillende nicotinevervangers op de markt, die je kans om te stoppen met roken soms anderhalf keer kunnen vergroten. Bekende voorbeelden van nicotinevervangers zijn nicotinepleisters, nicotinekauwgom en nicotinetabletten. Deze producten kunnen je helpen om te stoppen, maar dan moet je ze wel op de juiste manier gebruiken. Wil jij weten hoe nicotinevervangers werken en hoe je ze goed gebruikt? Hier leggen we het uit!

Nicotinevervangers: wat doen ze?

Om te begrijpen hoe je de verschillende nicotinevervangers goed gebruikt, moet je eerst weten hoe ze werken. In sigaretten zit de stof nicotine. Als je rookt, nemen je longen de nicotine op. Vervolgens gaat het onder andere naar je brein. In de hersenen zorgt nicotine voor het vrijkomen van verschillende stoffen die zorgen dat je je goed gaat voelen en méér nicotine wilt. Uiteindelijk raken je hersenen zo gewend (verslaafd) aan nicotine dat je afkickverschijnselen krijgt als je stopt.

Nicotinevervangers zorgen ervoor dat je brein langzaam nicotine ontwent. Het idee van deze producten is dus dat je steeds een beetje minder nicotine binnenkrijgt. Het stoppen wordt hiermee makkelijker, omdat je je nicotineverslaving langzaam afbouwt.

Nicotinepleister

Nicotinepleisters zijn pleisters die geleidelijk nicotine via de huid aan het bloed afgeven. Het is de bedoeling dat je deze pleisters gedurende een aantal maanden constant draagt. Eén pleister houd je 24 uur lang op, zo heb je gedurende die tijd constant een beetje nicotine in je bloed. Na 24 uur plak je een nieuwe op. Je begint met pleisters met een hoge dosis, die afhankelijk is van de dosis die je normaal met roken binnen zou krijgen. Geleidelijk plak je pleisters met een lagere dosis, tot je volledig stopt. Welke dosering je hoe lang gebruikt hangt af van hoe veel je rookte en het soort pleisters dat je gebruikt. Lees daarom altijd de bijsluiter. Tijdens het gebruik van nicotinepleisters moet je helemaal stoppen met roken.

Waar plak je de nicotinepleister?

Om de afgifte van nicotine door de huid goed te laten verlopen, moet je de pleisters op een droge, schone, onbeschadigde huid met zo min mogelijk haar plakken. Goede plaatsen zijn de romp, bovenarm of heup. Het wordt aangeraden om de pleister telkens op een andere plek te plakken, zodat de huid niet geïrriteerd raakt.

Nicotinepleister doorknippen

Knip nicotinepleisters nooit door. Hierdoor kunnen ze hun werking verliezen. Als je een pleister met een lagere dosis nicotine wil, kun je deze kopen bij bijvoorbeeld de drogist of apotheek.

Nicotinekauwgom en -tabletten

Nicotinekauwgom en -tabletten zorgen voor nicotineopname via je mond. Je neemt er één in als je de aandrang voelt om te roken. De nicotine wordt minder goed opgenomen bij het drinken van zure dranken zoals frisdrank, koffie en vruchtensap. Vermijd deze dranken daarom vijftien minuten voor en tijdens het nemen van de kauwgom of tabletten. Tijdens het gebruik van de kauwgom en zuigtabletten mag je niets eten en drinken.

Je gebruikt de kauwgom of tabletten zo een aantal maanden, waarna je een steeds lagere dosis inneemt. De dosis waarmee je begint, is afhankelijk van de hoeveelheid sigaretten die je normaal rookte. Lees hiervoor de bijsluiter. Stop voordat je begint met deze vervangers helemaal met roken. Je kunt beter geen nicotinekauwgom of -tabletten gebruiken als je ontstekingen in je mond of keel hebt of een kunstgebit hebt. In dat geval kun je beter nicotinepleisters gebruiken.

Hoe kauw en zuig je de nicotinekauwgom en -tabletten?

Kauw de kauwgom langzaam. Stop met kauwen als je nicotine of de smaak sterk proeft en ga weer door als deze smaak weg is. Zo zorg je ervoor dat je niet te veel nicotine in een keer binnenkrijgt.

Bij de zuigtabletten zuig je tot je de smaak sterk proeft, waarna je stopt met zuigen. Bewaar het tablet dan tussen je tandvlees en je wang totdat de smaak weer weg is en ga weer door met zuigen. Herhaal dit tot de tablet op is.

Nicotinekauwgom of nicotinetabletten?

In principe werken nicotinekauwgom en -tabletten hetzelfde. Je kunt zelf kiezen wat jou het fijnste lijkt. Van kauwgom zijn er bijvoorbeeld verschillende smaken verkrijgbaar. Ook kun je bij kauwgom iets meer zelf doseren, omdat je zelf kiest hoe lang je op je kauwgom kauwt.

Nicotinevervangers tijdens de zwangerschap

Nicotine is schadelijk voor de ongeboren baby. Daarom is het advies om zonder nicotinevervangers te stoppen met roken als je zwanger bent. Alleen als het echt niet zonder lukt, kun je ze gebruiken. Nicotinevervangers zijn namelijk minder schadelijk dan roken, omdat er bij roken een hogere dosis nicotine en ook andere gevaarlijke stoffen vrijkomen. Aangeraden wordt om ze dan zo vroeg mogelijk in de zwangerschap te gebruiken. Het is het beste om dit onder begeleiding van je arts te doen.

Geen wondermiddelen

Verschillende nicotinevervangers kunnen je dus helpen te stoppen met roken. Misschien passen nicotinepleisters het beste bij je, of kies je juist liever voor kauwgom of tabletten. Een combinatie van een pleister met een nicotinekauwgom of -tablet kan werken. Kijk voordat je aan deze producten begint wel altijd in de bijsluiter of ze geschikt zijn voor jou. Kijk ook welke dosis en duur op jou van toepassing is. Onthoud wel: nicotinevervangers zijn geen wondermiddelen. Je moet wel zelf willen stoppen met roken. Zorg er dus voor dat je zelf motivatie hebt om te stoppen en gebruik deze producten alleen als hulpmiddel. Voor meer informatie over stoppen met roken kun je het dossier Stoppen met roken op Gezondheidsplein.nl lezen.

Auteur: Lotte Koemans
Bronnen: Farmacotherapeutisch Kompas, Apotheek.nl, The New England Journal of Medicine (2010), Trimbos instituut, Mental Health Foundation, Psychology Research and Behavior Management (2011), Addiction Science & Clinical Practice (2011)

Direct implanteren: wanneer wel en niet?

Direct implanteren: wanneer wel en niet?

Het grote voordeel van direct implanteren is dat de contour behouden blijft en geen resorptie optreedt. De patiënt heeft een vaste voorziening en daardoor kunt u de patiënt langer met de tijdelijke kroon laten lopen waardoor minder en kortere ingrepen nodig zijn. Wanneer kunt u wel en niet direct implanteren? 

Na extractie verlies je vaak 4 mm bot in horizontale en in verticale zin door resorptie. Daardoor zijn allerlei botopbouw technieken ontworpen. Het liefst wordt bot gehaald uit de kaakhoek of eventueel uit de tubers. Echter is dit een tweede operatieplek en een extra ingreep. Daarom wordt als eerste keus gebruikt gemaakt van guided bone regeneration. Hierbij wordt echt bot vermengd met botsubstituten en aangebracht bij het implantaat, met als doel dat het er goed uit ziet en functioneert.

Direct implanteren

Het grote voordeel van direct implanteren is dat de contour behouden blijft en geen resorptie optreedt. De patiënt heeft een vaste voorziening en daardoor kunt u de patiënt langer met de tijdelijke kroon laten lopen. Hierdoor zijn minder en kortere ingrepen nodig. De techniek wordt alleen toegepast in het front. Met de nieuwe oppervlakte structuren en met voldoende primaire stabiliteit vindt er osseointegratie plaats. Er is maar weinig literatuur bekend over de esthetiek van deze behandeling. De verwachting is dat het waarschijnlijk niet altijd even mooi is.

Wanneer wel/niet direct implanteren?

Het is niet altijd mogelijk om direct na extractie te implanteren. Hieronder een aantal handvaten om te helpen inschatten wanneer het wel mogelijk is. 

Een front element is als verloren te beschouwen, maar is nog wel in de kaak aanwezig. Als eerste wordt er dan onder lokale anesthesie bonesouding gedaan. Dit is met de pocketsonde meten waar het bot loopt bij de buurelementen. De afstand tussen het contactpunt en het bot wordt afgelezen. Als de papil het contactpunt volledig sluit dan wordt de papil gemeten. Deze afstand mag niet meer dan 5 mm zijn. Deze afstand zegt iets over de regeneratieve mogelijkheden van de papil tussen de elementen in. Als hieraan voldaan is, dan kan een jaar na het vervaardigen van een definitieve kroon verwacht worden dat er een perfecte papil teruggekomen is. Is deze afstand groter dan zal de interdentale ruimte niet helemaal gevuld worden met papil. 

De volgende meting die gedaan wordt is midbuccaal. Deze afstand moet 3 mm zijn, wat betekent dat de botlamel 3 mm onder de mucosa begint. Een intacte botlamel is heel belangrijk. Dit kan vaak ook goed te zien zijn op een CBCT.

”Het heeft alleen zin direct te implanteren als de uitgangssituatie goed is. Dat wil zeggen een nette gingiva lijn, nette buurelementen en dergelijke.”

Na extractie wordt gecontroleerd of de buccale lamel in tact is. Het implantaat wordt iets meer naar palatinaal gezet, omdat daar meer bot is en daardoor meer primaire stabiliteit voor het implantaat. Hierdoor komt het schroefgat ook meer palatinaal te liggen. De boorprocedure is vervolgens hetzelfde als bij elke andere implantaatbehandeling. Het enige verschil is dat het op het moment waarbij de richting en diepte van het implantaat gecontroleerd wordt, de ruimte die er is opgevuld wordt met botsubstituut en eigen bot. Het is belangrijk dat er iets tussen de lamel en het implantaat geplaatst wordt. Het liefst iets niet resorbeerbaars, zodat het de lamel in tact houd en hiermee zorgt voor het intact houden van de buccale wand en het op zijn plaats houden van de gingiva. De passtift wordt verwijderd en het implantaat wordt geplaatst. In deze gevallen worden altijd implantaten geplaatst die zelftappend zijn.

”De primaire stabiliteit moet ten minste 30Ncm zijn om het aan te durven een tijdelijke kroon te maken. Deze moet goed uit occlusie en articulatie geslepen worden.”

Ronnie Goené is implantoloog, NVOI.

Verslag door Paulien Buijs, voor dental INFO, van de lezing van Ronnie Goené tijdens de NSOI-workshop Implantologie, de bovenbouw

 

Bron: Dentalinfo.nl

Minder pijn na verwijderen verstandskiezen

Tandartsen en kaakchirurgen zijn altijd op zoek naar manieren om de pijn van patiënten na operaties te verminderen. Een nieuw onderzoek kan hier uitkomst bij bieden en suggereert dat een injectie van dexamethasone voor de operatie de pijn na het operatief verwijderen van verstandskiezen significant

Minder pijn na verwijderen verstandskiezen

Tandartsen en kaakchirurgen zijn altijd op zoek naar manieren om de pijn van patiënten na operaties te verminderen. Een nieuw onderzoek kan hier uitkomst bij bieden en suggereert dat een injectie van dexamethasone voor de operatie de pijn na het operatief verwijderen van verstandskiezen significant kan verminderen. >>>Lees meer op Dentalinfo.nl

Met een VR-bril in de tandartsstoel

Uit onderzoek van de universiteiten van Plymouth, Exeter en Birmingham blijkt dat patiënten die bij een tandartsbehandeling afgeleid worden met Virtual Reality (VR) minder pijn en angst ervaren. Daarbij blijkt op het strand lopen beter te helpen dan in de stad!

Wilt u meer weten? Ga naar >> Dentalinfo.nl

Met een VR-bril in de tandartsstoel

Uit onderzoek van de universiteiten van Plymouth, Exeter en Birmingham blijkt dat patiënten die bij een tandartsbehandeling afgeleid worden met Virtual Reality (VR) minder pijn en angst ervaren. Daarbij blijkt op het strand lopen beter te helpen dan in de stad!

Wilt u meer weten? Ga naar >> Dentalinfo.nl
 

Hoe ontstaan scheve tanden?

• er is onvoldoende ruimte in de kaken voor alle tanden en kiezen. Hierdoor kunnen de kiezen en tanden elkaar overlappen
• er is teveel ruimte in de mond. Er ontstaan dan spleten tussen de kiezen

Hoe ontstaan scheve tanden?

• er is onvoldoende ruimte in de kaken voor alle tanden en kiezen. Hierdoor kunnen de kiezen en tanden elkaar overlappen
• er is teveel ruimte in de mond. Er ontstaan dan spleten tussen de kiezen en tanden
• er ontbreken tanden of kiezen in de mond, bijvoorbeeld als iemand een tand of kies heeft verloren na een ongeluk. De tand of kies die ernaast zit, kan dan scheef gaan groeien
• de scheve tanden zijn aangeboren
• door duimen zijn de tanden scheef gaan staan

Is het ernstig en wat kunt u verwachten?

Sommige mensen hebben in praktische zin geen last van hun scheve tanden, maar hebben om uiterlijke redenen toch moeite met de stand van hun tanden. Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid of schaamte.

Andere nadelen van tanden die scheef in de kaak staan, kunnen zijn:

• de tanden kunnen gemakkelijker afbreken
• de tanden kunnen moeilijkheden geven bij het kauwen
• voedselresten kunnen zich makkelijker ophopen tussen de tanden
• de tanden kunnen het praten bemoeilijken
• u kunt gaan slissen
• de tanden zijn moeilijker schoon te houden en daardoor vatbaarder voor gaatjes en/of tandvleesontsteking
•  

Als u om welke reden ook last heeft van de scheve stand van uw tanden, kunt u hiervoor terecht bij de tandarts of orthodontist. Het behandelen van scheve tanden is zinvol als de voordelen van de behandeling groter zijn dan de nadelen.

Beugel 
Het is mogelijk dat de orthodontist u adviseert een beugel te gaan dragen. Beugels bestaan in allerlei soorten en maten. Zo zijn er vaste beugels (deze zitten vastgelijmd op de tanden: slotjes) en losse beugels (deze kunt u zelf in en uit doen). De beugel duwt op de tanden of kiezen, waardoor deze langzaam weer in de goede richting worden verschoven. Een losse beugel heeft alleen effect als u de beugel ook daadwerkelijk (voldoende) draagt.

De behandelingen bij een orthodontist zijn niet altijd prettig. Het dragen van een beugel is gedurende de eerste week vaak wat pijnlijk en onwennig. Dit gevoel kan na een controle, waarbij de beugel weer wat strakker wordt gezet, even terugkomen.

Met een beugel kunt u uw dagelijkse bezigheden gewoon blijven uitvoeren, zoals uit eten gaan, een muziekinstrument bespelen en zoenen. Bij vaste beugels is het raadzaam om geen toffees, kauwgom en nootjes te eten, of bijvoorbeeld stokbrood af te bijten. De slotjes kunnen namelijk daarbij losgaan.
Het lukt niet altijd om met behulp van alleen een beugel, de kaak en tanden of kiezen voldoende recht te zetten. In dat geval kan het nodig zijn om de kaak te opereren.

Vulling of schildje 
In sommige gevallen is het mogelijk dat de tandarts met behulp van een witte vulling of een schildje, de stand van de tanden corrigeert. De witte vullingen zijn de snelste en goedkoopste oplossing, maar ze zijn iets minder duurzaam dan de schildjes. Voor de witte vulling worden de tanden in de meeste gevallen alleen opgeruwd.

Voor het maken voor de schildjes moet ruimte worden gemaakt voor het materiaal waarvan het schildje is gemaakt. Daarvoor wordt een laagje glazuur van de tand afgeslepen. Er wordt dan een afdruk gemaakt van de beslepen tanden, waarna de schildjes buiten de mond worden gemaakt (van porselein of kunststof). Naderhand worden de schildjes vastgelijmd op de tand.

Wanneer hulp zoeken bij scheve tanden?

Als u klachten heeft over de scheefstand van uw tanden, kunt u hiervoor altijd bij uw tandarts terecht. Hij zal bekijken welke mogelijkheden in uw geval bestaan. Het is mogelijk dat hij u vervolgens doorverwijst naar een orthodontist. Een orthodontist is een tandarts die gespecialiseerd is in het voorkomen en behandelen van een onregelmatige stand van tanden, kiezen en kaken.

Wat kunt u er zelf aan doen?

Heeft u problemen met de scheefstand van uw tanden, of dat nu om cosmetische of praktische redenen is, dan is het raadzaam om deze eerst voor te leggen aan uw tandarts. Met hem kunt u bespreken wat de mogelijkheden zijn om uw probleem te verhelpen.

Als uw tandarts u verwijst naar een orthodontist en u krijgt door hem een beugel aangemeten, dan is het belangrijk dat u uw tanden goed poetst. Voedselresten kunnen namelijk gemakkelijk tussen de beugel blijven plakken en daarmee de kans op gaatjes bevorderen. Het is raadzaam om de beugel goed schoon te houden. Doordat met een beugel niet alle plekjes even goed te bereiken zijn, is de kans op tandplak en tandsteen groter dan als u geen beugel zou dragen.

Algemene adviezen en voorzorgsmaatregelen

Als u problemen heeft met de scheve stand van hun tanden, kunt u – welke leeftijd u ook heeft – altijd hierover uw tandarts raadplegen. Er zal dan worden beoordeeld wat in uw situatie eventueel mogelijk is. Hoewel ook op oudere leeftijd een beugel kan worden gedragen, zijn de mogelijkheden tijdens de jeugd groter. Behandeling met behulp van witte vullingen of schildjes is in principe op elke leeftijd mogelijk, maar wordt eigenlijk alleen toegepast op volwassen leeftijd.

In samenwerking met

Drs. S. Roodenburg (auteur)
Drs. W. van Donselaar (auteur)
Drs. G.J. van Kalken (auteur)

Bronnen

• www.orthodontist.nl

Radboudumc onderzoekt digitale bril voor patiënten tandarts

NIJMEGEN - Kun je met een digitale bril angst verminderen bij patiënten in de tandartsstoel? Onderzoekers van het Radboudumc doen daar studie naar. Het was zaterdag een van de vele innovatieve projecten die medewerkers van het Radboudumc in Nijmegen presenteerden tijdens een 'innovatiefestival' voor

Radboudumc onderzoekt digitale bril voor patiënten tandarts

NIJMEGEN - Kun je met een digitale bril angst verminderen bij patiënten in de tandartsstoel? Onderzoekers van het Radboudumc doen daar studie naar. Het was zaterdag een van de vele innovatieve projecten die medewerkers van het Radboudumc in Nijmegen presenteerden tijdens een 'innovatiefestival' voor collega's.

De Gelderlander pikte uit de grabbelton van tientallen innovaties drie projecten. De digitale bril, een verpleegkamer die sneller geneest door op maat gemaakte aanpassingen voor de patiënt en een softwareprogramma waarmee je kunt reizen door de hersenen.

Bron: de gelderlander

Is kauwgom doorslikken gevaarlijk?

Kleine kinderen mogen in het algemeen nog geen kauwgom van hun ouders. Bij het inslikken van de kauwgom zouden de darmen verstopt raken. In hoeverre is dit waar?

In het spijsverteringskanaal kan kauwgom relatief weinig schade aanrichten. Kauwgom is gemaakt van gom met smaak-, kleur- en zoetstoffen.

Is kauwgom doorslikken gevaarlijk?

Kleine kinderen mogen in het algemeen nog geen kauwgom van hun ouders. Bij het inslikken van de kauwgom zouden de darmen verstopt raken. In hoeverre is dit waar?

In het spijsverteringskanaal kan kauwgom relatief weinig schade aanrichten. Kauwgom is gemaakt van gom met smaak-, kleur- en zoetstoffen. Het maagzuur haalt er alle verteerbare stoffen uit. Dit zal bij kauwgom suiker zijn en een paar smaakstoffen. Het lichaam breekt de gom niet af, ondanks de extreem zure maaginhoud en verteringsenzymen. Omdat kauwgom goed kneedbaar is, passeert het zonder veel problemen de maag en de darmen om uiteindelijk in de wc te belanden.

In zeldzame gevallen gevaarlijk

Slechts in zeer zeldzame gevallen, wanneer mensen door bijvoorbeeld een gezwel of de ziekte van Crohn een ernstige vernauwing van de darmen hebben, kan kauwgom doorslikken gevaarlijk zijn. Voor iedereen die niet in zo’n situatie zit, geldt dat zo nu en dan per ongeluk een kauwgompje doorslikken helemaal niet zoveel kwaad kan, het moet echter niet te vaak gebeuren. Waarom? Dat lees je hieronder.

Langzaam

Kauwgom passeert wel langzamer dan andere voedingsmiddelen die we innemen. De kans dat kauwgom aan de binnenkant van de maagzak vastplakt is klein, omdat daar altijd een vloeistof aanwezig is. Net als in je mond als je op kauwgom kauwt.

Verstopte darmen

Er zijn uit de medische literatuur wel gevallen bekend waarin mensen die enorme hoeveelheden (een paar pakjes per dag) kauwgom inslikken, uiteindelijk met een verstopte darm te maken krijgen. Zeker als je ook andere onverteerbare dingen hebt doorgeslikt zoals haar. In je darmen gaat alles aan elkaar kleven, waardoor een opstopping in de darmen veroorzaakt wordt.

Wachten met kauwgom

Jonge kinderen begrijpen dit allemaal nog niet. Bovendien zijn ze in deze leeftijdsgroep geneigd van alles in hun mond te stoppen, van zand tot speelgoedpoppetjes. Daarom is het toch beter om kinderen pas kauwgom te geven als ze wat ouder zijn.

Auteur: Rachel van de Pol
Bron: Wetenschap in beeld, NRC / Dokterdokter.nl

Tandartsangst: oorzaken vanuit jeugd en gevolgen op latere leeftijd

Tandartsangst of tandartsfobie kan zijn oorzaak hebben vanuit negatieve ervaringen in een jeugd. De schooltandarts is hier bijvoorbeeld een goed voorbeeld van. Nog niet eens zo heel lang geleden kon het gebeuren dat de tandarts de controle in de klas deed. In Amsterdam was dit de gewoonste zaak van

Tandartsangst: oorzaken vanuit jeugd en gevolgen op latere leeftijd

Tandartsangst of tandartsfobie kan zijn oorzaak hebben vanuit negatieve ervaringen in een jeugd. De schooltandarts is hier bijvoorbeeld een goed voorbeeld van. Nog niet eens zo heel lang geleden kon het gebeuren dat de tandarts de controle in de klas deed. In Amsterdam was dit de gewoonste zaak van de wereld. Voor een klas vol kinderen je mond open doen en horen of je BB (Behandeling Behoevend) of half jaar kreeg getuigt van weinig privacy. Wanneer je als kind een wat verlegen en onzekere inslag hebt, kan daar al de start liggen van schaamte en tandartsangst.

Oorzaak één: tandartsbehandelingen niet kindvriendelijk

Ook waren tot een tijd terug de behandelingen bij een tandarts vaak niet kindvriendelijk. Als je bofte mocht een ouder wel mee naar binnen maar meestal moesten ze dan op een bankje achter de stoel, onzichtbaar voor jou, plaatsnemen. Bij de meeste behandelingen waren ouders niet toegestaan en was er nog weinig begrip voor angstige kinderen. Je moest gewoon gaan zitten, je mond opendoen en je overgeven aan de voor jou onbekende handelingen van de tandarts. Zeker als je nare behandelingen als klein kind alleen moet doorstaan kan dit een gevoel van controleverlies geven.

Oorzaak twee: angst van ouders

Ook angst van ouders kan een belangrijke rol spelen. Veel mensen die niet naar de tandarts gaan hebben ook ouders gehad die niet gaan. Wanneer je als kind bijvoorbeeld niet ziet hoe jouw ouders bij de tandarts zitten, kan een kind snel concluderen dat dit kennelijk iets is om bang voor te zijn. Bij kinderen zaadjes planten voor angst gaat heel makkelijk, juist omdat ze nog zo open staan zonder eerdere ervaringen. Doen alsof je niet bang bent werkt vaak meer angstopwekkend, dan eerlijk zijn.

Oorzaak drie: angst voor pijn

Angst voor pijn kan ook een reden zijn voor tandartsangst. Dit lijkt vaak meer gebaseerd op enge verhalen aangezien tegenwoordig de werkelijke pijn goed beperkt kan worden met goede verdovingen. Onze geest kan kennelijk iets maken van wat er feitelijk niet is. Je kleine teen stoten aan een stoel doet vele malen meer pijn, maar komt onverwacht en lijkt daardoor beter te verdragen. Vastgezette angst voor wat gaat komen is vaak grootste probleem. Hierbij spelen aannames en vooroordelen en stapelende (angst) gedachten over wat gaat komen een grote rol.

Oorzaak vier: angst voor controleverlies

Wat ook een rol kan spelen in het ontwikkelen van een tandartsfobie is angst voor controleverlies, bijvoorbeeld niet weten wat het oordeel is. Hier speelt ook de houding een rol: je ligt achterover in een stoel, je moet je mond openen en er kijkt iemand letterlijk bij je naar binnen. Een tandarts komt wel erg dicht bij privégebied. En je mond is ook meer verbonden aan een kwetsbaar privéstuk. We zoenen met onze mond, delen er intimiteit mee.

Oorzaak vijf: negatieve ervaringen uit het verleden

Wanneer iemand gepest, seksueel misbruikt, verkracht, getuige van huiselijk geweld of slachtoffer van huiselijk geweld is, kan het moeilijk zijn je over te geven aan een tandheelkundige behandeling. Controle willen is vaak een reactie op grensoverschrijdende situaties.

Negatieve spiraal door tandarts vermijden

Wanneer je eenmaal de tandarts vermijdt, stapelen de gevolgen en negatieve gedachtes zich meestal snel op. “Ik heb nu natuurlijk vast een gaatje” of “de tandarts zal wel denken”, en je bent bang voor zijn oordeel dat je lang niet geweest bent. De ervaring leert dat deze fase heel snel kan gaan. Eén keer niet gaan wordt makkelijk gevolgd door nog een keer niet gaan. Elke maand verder wordt de drempel hoger. Helaas zijn we afhankelijk van een tandarts voor een gezond gebit.

Lichamelijke en geestelijke gevolgen bij tandartsangst

Tandartsangst of tandartsfobie kan enorme lichamelijke en geestelijke gevolgen hebben:

• Je durft niet meer voluit te lachen en je bent hier steeds alert op. Dit kan heel vermoeiend zijn. Je schaamt je om uit je mond te ruiken. Dit kan grote sociale gevolgen hebben.
• Je durft niet meer dicht bij iemand in de buurt te komen, je vermijdt drukke plekken en je houdt je mond steeds meer dicht. Ook zoenen vermijd je steeds meer, met alle relationele gevolgen van dien.
•  Je vermijdt bijvoorbeeld een huisarts uit angst dat hij je slechte gebit ziet en daar iets van zal zeggen, met mogelijk negatieve gezondheidsproblemen als gevolg.
• Ook het financiële aspect kan een grote rol spelen. Hoe langer je wacht hoe groter de verwachte reparaties aan je gebit met de hogere tandartsrekening als gevolg.

Wanneer gebitspijn eenmaal om de hoek komt kijken zijn de gevolgen van je tandartsangst helemaal niet meer achtergrond te maken. Normaal vermijd je de angst, maar wanneer je de hele dag pijn hebt kun je de angst niet meer ontkennen. Pijn dwingt je uiteindelijk vaak naar een tandarts. Daarnaast is slikken van vele pijnstillers om de dag door te komen slecht voor je gezondheid, maar zonder kan je ook niet meer.

Kortom, tandartsangst kan in vrij korte tijd tot een grote negatieve spiraal leiden die een groot deel van je leven beïnvloedt, soms zelfs je hele leven. Lees meer over hulp bij tandartsangst in het artikel ‘Psychosociale hulp bij angst voor de tandarts‘

Auteur: Brigit Holthuizen, auteur van het boek ‘Doet u de mond maar even open’, Praktijk voor psychologische hulp bij tandartsangst www.bangbijdetandarts.nl, gezins- en systeembehandelaar bij GGZ Altrecht

Voorkom de hik door rustig te eten.

Hoe krijg je de hik? De oorzaak van de hik bij kinderen is vaak te snel eten en drinken. Maar er zijn ook andere oorzaken aan te wijzen.

Hik, hik, hik… HIK! Als de hik een tijdje aanhoudt, kan dat behoorlijk vervelend zijn. En zelfs een beetje pijnlijk. Hik komt vaker voor op jongere leeftijd,

Voorkom de hik door rustig te eten.

Hoe krijg je de hik? De oorzaak van de hik bij kinderen is vaak te snel eten en drinken. Maar er zijn ook andere oorzaken aan te wijzen.

Hik, hik, hik… HIK! Als de hik een tijdje aanhoudt, kan dat behoorlijk vervelend zijn. En zelfs een beetje pijnlijk. Hik komt vaker voor op jongere leeftijd, en meer bij jongens dan bij meisjes. Kinderen krijgen meestal de hik omdat ze te snel eten of drinken. Of omdat ze iets heel spannend vinden. Waarom gaan ze hier van hikken?

Adem in, adem uit

Om te snappen wat de hik is, moet je weten hoe de ademhaling werkt. Voor het naar binnen zuigen van lucht, gebruik je de middenrifspier. Dat is een grote spier die er voor zorgt dat je borstkas uitzet (inademen), en weer kleiner wordt (uitademen). De middenrifspier is de hele dag bezig met aanspannen en ontspannen.

Verstoring van middenrifspier

Het ritme van de middenrifspier kan behoorlijk verstoord raken. Bijvoorbeeld door gulzig te eten of te drinken. Hierdoor zuig je niet alleen lucht naar binnen, maar slik je ook nog lucht naar binnen. Hiermee irriteer je de middenrifspier, waardoor zijn ritme van aanspannen en ontspannen verstoord raakt. De spier gaat dan krampachtig samentrekken in kleine schokjes.

Stembanden slaan dicht

Door de irritatie van je middenrifspier, raken ook je stembanden van slag. Bij een rustige ademhaling staan je stembanden open als je inademt, want de lucht moet er langs kunnen stromen. Door de hik komt de lucht met schokken naar binnen, waardoor je stembanden dichtslaan. Het plots sluiten van het strotklepje veroorzaakt het hikgeluid.

Oorzaak van de hik

Te gulzig eten of drinken kan dus de hik uitlokken. Maar er zijn ook andere oorzaken aan te wijzen. Bijvoorbeeld onrust of spanning, waardoor de ademhaling ontregeld wordt. Ook kan een plotselinge temperatuursverandering of roken de hik uitlokken. Dit zijn mogelijke oorzaken van de acute hik. Als het hikken langer dan 48 uur aanhoudt, spreek je van chronische hik. Hier kunnen allerlei medische oorzaken aan ten grondslag liggen. Het is vaak lastig om de exacte oorzaak en remedie hiervoor te vinden.

Te vroeg geboren baby’’s hikken relatief meer dan een voldragen pasgeborene. Dit komt doordat hun longen bij de geboorte minder ontwikkeld zijn.

Remedies

Er zijn vele zelfhulpremedies tegen de hik, maar van de meeste is niet wetenschappelijk bewezen of ze werkelijk de duur van de hik bekorten of dat het vanzelf is overgegaan. De meeste methoden zijn gericht op de ademhaling, hoewel een verstoring van de ademhaling lang niet altijd de oorzaak is.

Bekende methoden zijn gorgelen met water, ijswater drinken of met het hoofd naar beneden drinken. Iemand laten schrikken zou ook helpen. Een onverwacht hard geluid doet de spieren rond de slokdarm samentrekken. Daardoor zou het heftig samentrekken van het middenrif onderbroken kunnen worden. Probeer de hik bij kinderen te voorkomen, door ze rustig te leren eten en drinken (geen koolzuurhoudende dranken). Dit is sowieso beter voor hun spijsvertering.

Auteur: Rachel van de Pol
Bronnen: Gezondheidsplein.nl, Thuisarts.nl, Opvoeden.nl, MLDS.nl / dokterdokter.nl